Interview met Berhane Amare

Wat zijn je vroegste herinneringen aan je jeugd in Assab? 

Ik kom uit een warm gezin in Assab, een havenstad in Eritrea aan de Rode Zee. Mijn vader was kapitein en mijn broer werd later piloot bij de marine. Zelf koos ik al vroeg voor het leven op zee. Deze beslissing zou mijn toekomst vormen.

Als kind was ik dol op sport, vooral voetbal. Toch was het de zee die mij vooral aantrok. Ik droomde ervan om te varen, nieuwe plekken te ontdekken en na lange reizen terug te keren naar huis. Een vaste baan aan land zag ik niet zitten. Ik verlangde naar vrijheid en avontuur.

Toen ik eenmaal begon te werken, merkte ik dat het leven op zee soms zwaar kon zijn. Heimwee had ik zeker, vooral tijdens periodes waarin ik zes maanden van huis was, zonder tussenstop in Assab.

Hoe begon je carrière op zee? 

Voordat ik aan boord ging werken, was ik actief in de haven als lader en losser. In 1981 vertrok ik voor het eerst uit mijn thuisstad Assab om op een containerschip te werken. Een jaar lang voer ik tussen Assab en Massawa in Eritrea. Later werkte ik op andere schepen en voer ik richting Port Sudan in Sudan en Jeddah in Saudi-Arabië.

Wat was je motivatie om op zee te gaan werken? 

Als je aan de kust bent opgegroeid, is het vanzelfsprekend dat je de zee op gaat. Een uitzondering is als je bang bent voor water of snel zeeziek wordt. Ik hoorde als kind de verhalen van anderen, over hun reizen en avonturen, en dat maakte nieuwsgierig.

Hoe solliciteerde je voor je functie? 

In Eritrea moest je je aanmelden bij de Eritrean Seaman Union. Afhankelijk van het soort werk dat je wilde doen, kreeg je een opleiding, vooral voor de technische functies. Wanneer particuliere schepen aanmeerden in de haven, benaderden vertegenwoordigers van de Union de kapiteins om te vragen of ze bemanningsleden nodig hadden.

Grotere internationale rederijen stelden hogere eisen. Voor het werk had je erkende certificaten en diploma’s nodig. Zelf had ik die kans niet, omdat ik al jong moest werken om mijn familie te ondersteunen na het overlijden van mijn vader. Een studie aan het Marine College zat er niet in. In plaats daarvan pakte ik de eerste de beste mogelijkheid aan en werkte ik in de haven, waarna ik de overstap naar schepen maakte.

Wat was jouw functie aan boord van het schip? 

Ik was motorman en verantwoordelijk voor het onderhoud en de werking van de motoren en mechanische systemen aan boord. Mijn taken bestonden uit het controleren en repareren van de dieselmotoren, het uitvoeren van preventief onderhoud en het assisteren bij technische operaties. Ik zorgde ervoor dat alles soepel draaide, zodat het schip veilig en efficiënt kon blijven varen.

Wat maakte dat je het leven op zee achter je liet? 

In 1985 kreeg ik een kans bij een Grieks rederijbedrijf. Dit bracht mij voor het eerst naar Europa, waar ik in Griekenland aankwam. Een jaar lang werkte ik voor het bedrijf, maar daarna besloot ik dat het tijd was om mij ergens te vestigen. Het leven op zee was eenzaam, en thuis woedde een brute oorlog. Ik was vastbesloten een nieuw bestaan op te bouwen en vroeg asiel aan in Nederland.

Waarom werd Rotterdam je eindstation? 

Toen ik in Assab woonde, hoorde ik van vrienden die via Ethiopian Shipping Lines in Rotterdam waren geweest. Ze vertelden over de indrukwekkende stad en brachten cadeautjes mee. De moderne uitstraling en de verhalen over de havenstad fascineerden me. 

Wat waren je eerste ervaringen in Nederland? 

Ik meldde me bij een asielcentrum en begon met Nederlandse lessen in Rotterdam. Het leven was niet eenvoudig. De taal was lastig en financieel waren er veel onzekerheden. Maar gelukkig bestond er een kleine Eritrese gemeenschap die zich over nieuwkomers ontfermde en ons wegwijs maakte in Nederland.

Wat waren de grootste uitdagingen aan boord? 

De weersomstandigheden waren soms extreem. Stormen en harde wind maakten de herfstperiode van het jaar zwaar. Daarnaast was veiligheid altijd een uitdaging. Werken met zware machines en het risico op ongelukken vereisten constante alertheid en teamwork. Ik heb ook eens meegemaakt dat de motor het begaf terwijl we door het Suezkanaal voeren. Met twaalf bemanningsleden aan boord zaten we vast en moesten we worden opgehaald. Zonder voortstuwing dreven we stuurloos, afhankelijk van de stroming en externe hulp. Uiteindelijk werden we gered en in veiligheid gebracht.

Hoe communiceerde je met het thuisfront? 

Ik schreef brieven aan mijn familie, maar het duurde vaak een maand voordat ik een reactie ontving. Dat geduld moest je hebben op zee.

Hoe ging je om met heimwee? 

Ik hield contact met oud-collega’s die nog op zee werkten. Via hen stuurde ik goederen naar mijn familie. Dit gaf mij een voldaan gevoel. Ze namen brieven en foto’s mee terug, zodat ik wist hoe het met mijn moeder, broers en zussen ging. Na tien jaar keerde ik terug naar Assab waar ik mijn moeder in de keuken vond, gekleed in mijn oude voetbalshirt. Het raakte en verbaasde me tegelijk. Een buurvrouw vertelde later dat mijn moeder het altijd droeg wanneer ze mij miste.