De Stadsgraanzuiger 19

Machines aan de macht

 Aan het einde van de 19e eeuw kostte de overslag van graan veel mankracht. Graan werd door bootwerkers in zakken geschept, gewogen en door zakkendragers aan wal gebracht of in een ander schip geladen. De uitvinding van de zogeheten 'graanelevatoren' maakte dat het werk van bootwerkers, zakdragers en graanwegers niet meer nodig was. De havenwerkers waren dan ook niet blij met de machine. Er kwamen talloze protesten, omdat de havenwerkers vreesden dat veel arbeidsplaatsen verloren zouden gaan. Door technische problemen met het wegen van het graan nam het verzet tegen de elevators toe, wat leidde tot de weigering om graan dat met de elevator is gewogen in ontvangst te nemen. Uiteindelijk kan de verdere invoering door de grote tijdswinst niet verder tegen worden gehouden. De graanelevatoren worden daarmee een vertrouwd beeld in de Rotterdamse haven. 

Wat is een graanelevator?

Een graanelevator is een overslagmachine op stoom. Het is een enorme ‘stofzuiger’, die het laden en lossen van droog bulkgoed voor zijn rekening neemt. De lading wordt uit het schip gezogen en in de elevator gewogen. Vervolgens wordt het in een kleiner binnenvaartschip gestort en verder vervoerd. 

Graanfeitje...

Vóór de komst van de elevator deden zo’n 130 mensen er een week over om een zeeschip met 6.000 ton graan te lossen. Twee elevatoren met elk 12 man bemanning konden dat in twee dagen. Dat betekende een besparing van arbeid van ruim 90 procent (94 procent om precies te zijn). 

Waar kun je de Stadsgraanzuiger 19 bezoeken?

De Stadsgraanzuiger 19 is tijdens de Wereldhavendagen op 5, 6 en 7 september te zien aan de Innovatiekade. Op deze kade staan de nieuwste innovaties, zie Innovatiekade - Wereldhavendagen en op de plattegrond (schip I).