Ga naar de hoofdinhoud

De Hartenhoven | De Talen Totems

6

De Talen Totems bieden onderdak aan enorme taalcomputers. Wetenschappers en historici onderzoeken met deze computers hoe taal, tekens en computercodes samenlevingen vormgeven.

---
Transcript
Kom, we wandelen stevig door. Graag laat ik je nader kennismaken met de Hartenhoven. De plek waar bewoners komen voor rust, zorg en zingeving. Hier kan je de Talen Totems niet over het hoofd zien. Ze hebben veel weg van de standbeelden die we vroeger in de stad hadden, maar deze totems bevatten drie taalcomputers: de totem van het gesproken woord, het geschreven woord en het geactiveerde woord. 

Met elke taalcomputer onderzoeken wetenschappers en kunstenaars hoe de manier waarop we communiceren en informatie overdragen onze maatschappij vormgeeft.

Zo was in de middeleeuwen het gesproken woord dominant. Het betekende dat alle communicatie sociaal en persoonlijk was. Je moest fysiek samenkomen om elkaar te leren kennen en te vertrouwen. Persoonlijke trouw en gedeelde religie waren toen de belangrijkste bouwstenen om organisaties van enige schaal op te kunnen bouwen. 

Vanaf de vroegmoderne tijd werd het geschreven woord steeds dominanter, omdat de verspreiding van kennis enorm toenam door de uitvinding van de boekdrukkunst. Informatie kwam vast te liggen op papier en werd daardoor stabiel en betrouwbaar buiten persoonlijke relaties om. Kranten, kaarten en papiergeld stonden aan de basis van een nieuwe organisatievorm: de bureaucratie. Hierdoor konden samenlevingen grote en meer ingewikkelde uitdagingen aan. Denk bijvoorbeeld aan de wereldwijde handel, een betere gezondheidszorg en de wetten, regels en rechtspraak die de democratische rechtstaat mogelijk maken. 

In de loop van de twintigste eeuw kwam de elektronische computer op, en die draaide op een nieuw soort taal: codes en algoritmes die de computer vertelden wat die moest doen. In de Meesterschapsmaatschappij wordt dit het geactiveerde woord genoemd: een taal die bestaat uit tekens en symbolen die leesbaar zijn voor machines, en waardoor machines zonder verdere instructie hun werk kunnen doen. Een uitvinding die zelfstandig lerende robots mogelijk maakte, waarmee iedereen kon samenwerken. 

Deze uitvinding stelde mensen voor een keuze. Hoe en waarom zouden ze werken? Stalen de robots hun baan, of werden mensen juist bevrijd van werkzaamheden die eigenlijk weinig voldoening gaven? 

De Meesterschapsmaatschappij heeft de keuze gemaakt om AI het geestdodende werk te laten overnemen, zodat er meer vrijheid voor mensen ontstond om zichzelf te ontwikkelen. Er kwam een basisinkomen en de economie is zo hervormd dat werk vooral betekenisvol voor mens, samenleving en natuur werd.

Als je meer wilt weten over hoe het gesproken, geschreven en geactiveerde woord in de geschiedenis tot verschillende mens- en wereldbeelden leidden, ga dan naar het MuMeWe, het Museum voor Mens en Wereldbeeld.

0:00 0:00